1.
Nhà Lương siết chặt ách đô hộ như thế nào?
– Đầu thế kỉ thứ VII, nhà Lương đô hộ Giao
Châu, chúng chia nước ta thành: Giao Châu (Bắc Bộ); Ái Châu (Thanh Hóa); Đức
Châu, Lợi Châu, Minh Châu (Nghệ An – Hà Tĩnh); Hoàng Châu (Quảng Ninh).
– Chủ trương chỉ có tôn thất nhà Lương và một số
dòng họ lớn mới được giao chức vụ quan trọng.
– Đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí.
2.
Khởi nghĩa Lý Bí.
– Năm 542, Lý Bí dựng cờ khởi nghĩa ở Thái Bình
(mạn bắc Sơn Tây), được hào kiệt nhiều nơi nổi dậy hưởng ứng.
– Trong vòng gần 3 tháng, nghĩa quân đã chiếm
được hầu hết các quận, huyện. Tiêu Tư hoảng sợ bỏ chạy về Trung Quốc. Tháng 4
năm 542; đầu năm 543, nhà Lương 2 lần đưa quân sang đàn áp, quân ta chủ động
đón đánh và giành được thắng lợi.
3.
Vì sao khởi nghĩa Lý Bí giành được thắng lợi?
– Cuộc khởi nghĩa Lý Bí giành được thắng lợi
vì:
+ Sự chuẩn bị chu đáo cho cuộc khởi nghĩa.
+ Sự chỉ huy tài tình của Lý Bí và các tướng
lĩnh.
+ Cách đánh chủ động, áp đảo.
+ Tinh thần yêu nước, dũng cảm, sự đoàn kết, ủng
hộ nhiệt tình của nhân dân ta.
4.
Lý Bí đã làm gì sau khi giành thắng lợi?
– Mùa xuân năm 544, Lý Bí lên ngôi hoàng đế (Lý
Nam Đế), đặt tên nước là Vạn Xuân, dựng kinh đô ở vùng cửa sông Tô Lịch (Hà Nội),
đặt niên hiệu là Thiên Đức (Đức trời)
– Thành lập triều đình với hai ban văn, võ.
5.
Em có suy nghĩ gì về việc đặt tên nước là Vạn Xuân?
– Từ “Vạn Xuân” đặt cho tên nước thể hiện lòng
mong muốn cho sự trường tồn của dân tộc, của đất nước. Khẳng định ý chí giành độc
lập của dân tộc, mong đất nước mãi mãi thanh bình, yên vui, tươi đẹp như một vạn
mùa xuân.
6. Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm
lược đã diễn ra như thế nào?
-
Tháng 5 năm 545, vua Lương cử Dương Phiêu làm Thứ sử Giao Châu, cùng với tướng
Trần Bá Tiên chỉ huy một đạo quân lớn theo hai đường thủy, bộ tiến xuống Vạn
Xuân
- Lý
Nam Đế chống cự không nổi, phải lui về giữ thành ở cửa sông Tô Lịch (Hà Nội).
Thành bị vỡ, lão tướng Phạm Tu tử trận. Lý Nam Đế phải đem quân ngược sông Hồng
về giữ thành Gia Ninh (Việt Trì – Phú Thọ). Đầu năm 546, quân Lương chiếm được
thành Gia Ninh, Lý Nam Đế phải chạy đến miền núi Phú Thọ; sau đó lại đem quân
ra đóng ở hồ Điển Triệt.
- Vào
một đêm trời mưa to, gió lớn, Trần Bá Tiên chỉ huy đoàn quân đánh úp vào hồ Điển
Triệt. Quân ta tan vỡ, Lý Nam Đế phải chạy vào động Khuất Lão (Tam Nông – Phú
Thọ). Anh trai vua là Lý Thiên Bảo cùng Lý Phật Tử (một người trong họ và là tướng
của Lý Nam Đế) đem một cánh quân lui về Thanh Hóa. Năm 548, Lý Nam Đế mất
7. Triệu Quang Phục là ai? Vì sao ông đánh
bại được quân Lương, giành lại độc lập cho đất nước?
- Triệu
Quang Phục là con trai Triệu Túc, quê ở vùng Chu Diên, ông theo cha tham gia khởi
nghĩa Lý Bí ngay từ đầu. Ông là một tướng giỏi, có nhiều công lao trong khởi
nghĩa nên được Lý Bí rất yêu quí và trọng dụng
- Ông
đánh bại được quân Lương, giành lại độc lập cho đất nước vì:
+ Triệu
Quang Phục được Lý Nam Đế trao quyền chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Lương,
ông quyết định lui quân về vùng Dạ Trạch làm căn cứ kháng chiến và phát triển lực
lượng
+ Triệu
Quang Phục bí mật đem quân đóng trên bãi nổi (giữa đầm Dạ Trạch), ban ngày
nghĩa quân tắt hết khói lửa, im hơi lặng tiếng. Đêm đến nghĩa quân chèo thuyền
đánh úp trại giặc, cướp vũ khí và lương thực
+
Quân Lương tăng cường lực lượng bao vây đầm Dạ Trạch và cố sức tấn công. Nghĩa
quân anh dũng chống trả. Đến năm 550, nhà Lương có loạn, Trần Bá Tiên phải bỏ về
nước. Chớp thời cơ đó nghĩa quân phản công, cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi
8. Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như
thế nào?
- Sau
khi đánh bại quân Lương, Triệu Quang Phục lên ngôi vua (Triệu Việt Vương), tổ
chức lại chính quyền. 20 năm sau (571), Lý Phật Tử cướp ngôi vua (Hậu Lý Nam Đế)
- Năm
603, mười vạn quân Tùy tấn công Vạn Xuân, Lý Phật Tử bị bắt và bị giải về Trung
Quốc
9. Nước ta thời thuộc Đường có gì thay đổi?
- Năm
679, nhà Đường đổi Giao Châu thành An Nam đô hộ phủ. Các châu, huyện do người
Trung Quốc cai trị, dưới huyện là hương và xã vẫn do người Việt tự cai quản
- Ở
miền núi, các châu vẫn do các tù trưởng địa phương cai quản. Trụ sở của phủ đô
hộ đặt ở Tống Bình (Hà Nội)
- Nhà
Đường cho sửa sang các đường giao thong thủy bộ từ Trung Quốc sang Tống Bình và
từ Tống Bình tới các quận, huyện. Cho xây thành, đắp lũy và tăng them số quân đồn
trú…
-
Ngoài thuế ruộng đất, nhà Đường đặt ra nhiều thứ thuế như thuế muối, sắt, đay,
gai, tơ lụa…
- Bắt
nhân dân ta phải cống nạp những sản vật quý hiếm như ngọc trai, ngà voi, sừng
tê, đồi mồi, trầm hương, vàng, bạc,…
10. Trình bày diễn biến của cuộc khởi
nghĩa Mai Thúc Loan?
- Cuối
những năm 10 của thế kỉ VIII, Mai Thúc Loan kêu gọi những người dân phu bỏ về
quê, mộ binh nổi dậy
-
Nghĩa quân nhanh chóng chiếm thành Hoan Châu. Nhân dân Ái Châu, Diễn Châu nổi dậy
hưởng ứng. Ông chọn vùng Sa Nam (Nam Đàn) xây dựng căn cứ. Ông xưng đế, nhân
dân thường gọi là Mai Hắc Đế (Vua Đen)
- Ông
liên kết với nhân dân khắp Giao Châu và Cham-pa, kéo quân tấn công thành Tống
Bình. Viên độ hộ Giao Châu là Quang Sở Khách phải chạy về Trung Quốc
- Năm
722, nhà Đường đem 10 vạn quân sang đàn áp, Mai Hắc Đế thua trận, cuộc khởi
nghĩa bị đàn áp
11. Tại sao sử cũ gọi giai đoạn lịch sử của
nước ta từ năm 179 TCN đến thế kỉ X là thời kì Bắc thuộc?
- Sử
cũ gọi thời gian từ năm 179 TCN đến thế kỉ X là thời Bắc thuộc vì thời kì này
dân ta mất nước, phải chịu ách đô hộ hà khắc của các triều đại phong kiến Trung
Quốc, nhưng do thời kì này tại Trung Quốc cũng nội chiến liên miên, các triều đại
lên thay nhau nên sử cũ ta gọi chung là Bắc thuộc, tức là thuộc địa của chế độ
phong kiến phương Bắc (Trung Quốc)
12. Trong thời gian Bắc thuộc, nước ta đã
bị mất tên, bị chia ra, nhập vào với các quận, huyện của Trung Quốc với những
tên gọi khác nhau như thế nào? Hãy thống kê cụ thể từng giai đoạn bị đô hộ?
Thời
gian |
Triều
đại phong kiến đô hộ |
Tên
gọi nước ta |
Năm
179 TCN |
Nhà
Triệu |
Giao
Chỉ, Cửu Chân |
Năm
111 TCN |
Nhà
Hán |
Giao
Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam |
Đầu
thế kỉ III |
Nhà
Ngô |
Tách
châu Giao thành Quảng Châu (Trung Quốc), và Giao Châu (Âu Lạc cũ) |
Đầu
thế kỉ VI |
Nhà
Lương |
Giao
Châu, Ái Châu, Đức Châu, Lợi Châu, Minh Châu, Hoàng Châu |
Năm
603 |
Nhà
Tùy |
Giao
Châu. |
Năm
679 |
Nhà
Đường |
Đổi
Giao Châu thành An Nam đô hộ phủ |
13. Chính sách cai trị của các triều đại
phong kiến Trung Quốc đối với nhân dân ta trong thời Bắc thuộc như thế nào?
Chính sách thâm hiểm nhất của họ là gì?
-
Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến Trung Quốc đối với nhân dân ta
trong thời kì Bắc thuộc vô cùng tàn bạo, thâm độc, đẩy nhân dân ta vào cảnh
túng quẩn về mọi mặt:
+ Bắt
nhân dân ta đóng nhiều thứ thuế hết sức vô lí, cống nạp sản vật quí như sừng
tê, ngà voi…quả vải và cả những người thủ công giỏi
+
Chúng giữ độc quyền về sắt để kìm hãm sản xuất của ta và kìm hãm dân ta sản xuất
vũ khí chống lại chúng
+
Bắt dân ta phải theo phong tục cảu người Hán, học chữ Hán
- Chính
sách thâm hiểm nhất của chúng là muốn đồng hóa dân tộc ta (Đồng hóa: Chính sách
nhằm làm thay đổi lối sống của một dân tộc khác theo lối sống của dân tộc mình)
14. Lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa
lớn trong thời Bắc thuộc?
STT |
Thời
gian |
Tên
cuộc khởi nghĩa |
Người
lãnh đạo |
Tóm
tắt diễn biến chính |
Ý
nghĩa |
1 |
Năm
40 |
Hai
Bà Trưng |
Hai
Bà Trưng |
Mùa
xuân năm 40, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa ở Mê Linh, nghĩa quân nhanh
chóng làm chủ Giao Châu |
Đem
lại độc lập cho đất nước, thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí quật cường bất
khuất của dân tộc ta và báo hiệu các thế lực phong kiến phương Bắc không thể
cai trị vĩnh viễn nước ta |
2 |
Năm
248 |
Bà
Triệu |
Bà
Triệu |
Năm
248, khởi nghĩa bùng nổ ở Phú Điền ( Hậu Lộc – Thanh hóa). Rồi lan ra khắp
Giao Châu |
Khẳng
định ý chí bất khuất của dân tộc trong cuộc đấu tranh giành lại độc lập |
3 |
Năm
542-602 |
Lý
Bí – Triệu Quang Phục |
Lý
Bí – Triệu Quang Phục |
Năm
542, Lý Bí phất cờ khởi nghĩa.
Chưa
đầy 3 tháng nghiã quân làm chủ các quân huyện, chiếm được thành Long
Biên.
Năm
544, Lý Bí lên ngối hòang đế. Đặt tên nước là Vạn Xuân.
Triêu
Quang Phục 548-602 |
Tinh
thần chiến đấu dũng cảm; cách đánh giặc chủ động, sáng tạo
Cuộc
khởi nghĩa diễn ra trong thời gian ngắn và nhanh chóng giành thắng
lợi
Sự
đoàn kết của nhân dân và thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí quật cường
Thoát
khỏi ách đô hộ của nhà Lương |
[QC] THẾ GIỚI DEAL. COM
4 |
Năm
722 |
Mai
Thúc Loan |
Mai
Thúc Loan |
Mai
Thúc Loan kêu gọi nhân dân khởi nghĩa, nghĩa quân nhanh chóng chiếm được Hoan
Châu. Ông kết hợp nhân dân khắp Giao Châu và Chăm-pa chiếm được thành Tống
Bình. |
|
5 |
Năm
776-791 |
Phùng
Hưng |
Phùng
Hưng – Phùng Hải |
Khỏang
776, Phùng Hưng cùng em là Phùng Hải phất cờ khởi nghĩa ở Đường Lâm. Nghĩa
quân nhanh chóng chiếm được Tống Bình. |
|
15. Hãy nêu các biểu hiện cụ thể của những
biến chuyển về kinh tế, văn hóa ở nước ta trong thời Bắc thuộc?
-
Kinh tế:
+ Nghề
rèn sắt vẫn phát triển
+
Nông nghiệp: dùng trâu bò làm sức kéo, biết làm thủy lợi, trồng lúa 2 vụ 1
năm,…
+ Các
nghề thủ công phát triển: gốm, dệt vải,…
+
Giao lưu buôn bán
- Văn
hóa:
+ Chữ
Hán
+ Đạo
Phật, Nho, Giáo được truyền bá
+ Vẫn
sử dụng tiếng nói của tổ tiên, sống theo nếp riêng, giữ gìn phong tục tập quán
của dân tộc như: ăn trầu, nhuộm răng, làm bánh chưng, bánh giầy,…
16. Theo em, sau hơn một nghìn năm bị đô hộ,
tổ tiên chúng ta vẫn giữ được phong tục, tập quán gì? Ý nghĩa của điều này?
- Sau
hơn một nghìn năm bị đô hộ, tổ tiên của chúng ta vẫn giữ được phong tục tập
quán: nhuộm răng, ăn trầu, làm bánh chưng, bánh giầy, xăm mình, giữ gìn được tiếng
nói của tổ tiên,…
- Ý
nghĩa: Những phong tục, tập quán ấy như đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người
con đất Việt. Chứng minh cho tình yêu đất nước, quê hương; dù cho đất nước có
rơi vào vòng nô lệ thì nhân dân ta vẫn một lòng giữ vững bản sắc tinh túy của
dân tộc.
YÊU SỬ VIỆT st
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét